კანადაში მცხოვრები ქართველი ემიგრანტის, მიხეილ გოგოშიძის წერილი იმაზე, თუ რას ნიშნავს, იყო ემიგრანტი:
• წარმოიდგინო კეთილი მომავალი, თუმცა მალევე ჩახედო მწარე რეალობას თვალებში
• აიტანო ბევრი სიმწარე, ევროპელი მოხუცის კაპრიზები და მისი ამრეზი გამოხედვა;
• იცხოვრო უცხო მხარეში, უცხო პიროვნებებთან და ყოველ წუთს გახსენდებოდეს შენი ლამაზი სამშობლო;
• ფიქრობდე შვილზე და თვალზე ცრემლი გადგებოდეს, ვინაიდან მისი ხილვა არ შეგიძლია.
• გსურდეს ყველაფრის თავიდან დაწყება, მაგრამ ხვდებოდე, რომ ცხოვრებაა ჩვენთვის მეფე, თითოეული ადმიანი კი მისი უბრალო პაიკები ვართ…
ქართველს დიდი გეოგრაფიის ცოდნა არ გჭირდება რამდენიმე ევროპული ქვეყნის ზედაპირულად ცოდნისთვის. მათ შორის ლიდერებია იტალია და საბერძნეთი. ამ სახელმწიფოებში ქართველთა უმეტესობა სარჩოს საძებრად ჩადის. ჩვენთან ხომ ძალიან ხშირია ფაქტები, როცა მშიერი, ღატაკი ოჯახის რომელიმე წევრი მოხუცს უვლის განვითარებულ სამყაროში? აქედან გამომდინარე, ჩნდება ერთი კითხვა: ნუთუ ქართველებზე უკეთესი მომვლელები არ ჰყავთ თვითონ ამ სახელმწიფოების მკვიდრებს? შესაძლოა ჰყავდეთ კიდეც, თუმცა აბა მიპასუხეთ, რა სჯობს ჩვენი თანამემამულის წვალებას მათ თვალში? – არც არაფერი! პირველ რიგში, ქართველს სჭირდება მცირე ფინანასები იმისთვის, რათა თვის ბოლოს ოჯახის წევრს დაურეკოს სიტვებით: “ფულს გიგზავნი და ანგარიშის კოდს ჩაგაწერინებ ბანკში ასაღებადო”… ეს იქით იყოს და რამდენიმე წლის წინ საბერძნეთში კონკურსიც ჩაუტარებიათ საუკეთესო ქართველ ძიძებზე, რათა შემდგომში იდეალური მოვლა-პატრონობა ჰქონოდა ევროპელ ხანდაზმულებს.
სამწუხარო და დასანანია. ცოტა დასაფიქრებელიც კია ის ფაქტი, რომ ერთ დღესაც მშობელი ბარგს კრავს და საკუთარი შვილის მოვლას უცნობი მოხუცის “პატრონობაზე” ცვლის. ბავშვი კი დედას ელის, თუმცა მან არ იცის, როგორ გაუჭირდებოდა დედის გამოგზავნილი “ორი კაპიკის” გარეშე. ადრე თუ გვიან კი შეხვდება მშობელს და დაიდგმება სცენა, რომლის დანახვისას თითოეულ ადამიანს “გული აუდუღდება”. განა რა არის დედის ცრემლებზე მტკივნეული. რა არის იმაზე სულისშემძვრელი, როცა სიღარიბე ცხოვრების ყველაზე მნიშვნელოვან ეპიზოდებს გართმევს და გისვრის შორს, უცხო მხარეში.
ახლა სხვა მხრივ დავუფიქრდეთ ამ საკითხს… საქართველოში ჯერ ერთი ევროპელიც არ მინახავს, რომელიც ქართველ მოხუცს უვლის. რატომ? – პასუხი მარტივია, ქართველები არ ვაფასებთ ჩვენს ბებია-ბაბუებს და ევროპელები დააფასებენ მათ? უკეთესი იქნებოდა გვეთქვა, რომ ხანდაზმული ადამიანები პირიქით ეხმარებიან და უვლიან საკუთარ შვილებს, შვილიშვილებს და შვილთაშვილებსაც კი. განა რა არის ერთი პენსია? – მგონი არც არაფერი. როგორც იტყვიან “ფულს ბარაქა არ აქვსო”, თუმცა ის რამოდენიმე კაპიკიც კი ძვირად ფასობს სიღარიბეში მცხოვრები ოჯახისთვის.
მე გული მტკივა და თავისუფლად შემიძლია ვთქვა, საქართველოს ფარგლებს გარეთ ეს არ უნდა ხდებოდეს! ჩემი სურვილია, რომ ქვეყანა გაბრწყინდეს თქვენი. მეც მინდა სხვანაირ სამშობლოს ვხედავდე, რომელიც ერთიანი, მდიდარი და მებრძოლი სულით გამოვა მსოფლიო ასპარეზზე, თუმცა სანამ ქართველები არ ვისწავლით ჩვენი მიწა-წყლის ფასს, მანამ ბევრი არაფერი ეშველება ამ პატარა სახელმწიფოს, რომლის გარშემო უამრავი პრობლემაა და თითოეულ მათგანს მოგვარება სჭირდება.
